burma

• uygur türkçesinde de kullanılan ve helezoni/burgu/spiral yapıları bildiren "bur" kökünden gelen sözcüğümüz.
  
  kök sözcüğün uygur türkçesindeki türevleri;
  burma: burgu, vida.
  
  burmaq:
  1- çevirmek.
  atning beshini burdi (atın başını çevirdi)
  2. dolamak, sarmak.
  
  buralma: helezon, sarmal.
  burash: burma, bükme. (saatni burash – saati kurmak)
  burgha: burgu.
  burgha bilen teshmek – (burgulamak; matkapla delmek)
  burghay: kıvrık; kıvırcık.
  burghay chach: kıvırcık saç
  burghay chachliq: kıvırcık saçlı.
  burghuch: tornavida.
  burghuchi: sondajcı.
  burghuchiliq: sondaj işi. (burghuchiliq qilmaq – sondaj işçiliği yapmak.)
  burghulimaq: burgulamak.
  burghuy: burgu.
  burghuychi: matkapçı, delici.
  
  burmichi:
  1- matkapçı, delici.
  2. dönek, kaçamak eden. (mec.)
  
  burumaq:
  1- burgulamak, matkapla delmek
  2. çevirmek, döndürmek.
  
  burmilash: kaçamak hale getirme, döneklik. (mec.)
  bu faktni qesten burmilighanliq buludu (bu delili kasıtlı halde kaçamak hale getirmek olur/ döneklik olur)
  
  burmilimaq: kaçamak etmek; kaçamak hale getirmek, döneklik etmek (mec.)
  
  burulma: dönme, dönüş, çevirme, bükülme.
  burulma: burulma, çok dönüşlü, burulma yol – çok dönüşlü yol, büklümlü yol.
  burulush: dönüm, dönüş, bükülüş.
  
  helezoni/spiral yapı bilgisi veren bu kök sözcükten zaman bilgisi veren sözcükler de türetiyoruz. çünkü zaman spiral/helezoni yapıdadır.
  
  burna: daha önce; daha erken.
  burnaqi: evvelki, önceki, bundan önceki. (burnaqi kim – geçen gün; evvelki gün)
  burundin: önceden, eskiden, eskiden beri, çoktan.
  uni burundin bilimen (onu önceden bilirim.)
  burunqi: önceki, eski, kadim.
  
  görsel
  
  edit:
  bağlantılı kavramlardan bazıları;
  (bkz: #158160993)
  
  devran: #158231269
  
  edit 2:
  
  kök sözcük kırgız türkçesinde de çok aktif bir şekilde kullanılmakta.
  
  bur: döndürmek, çevirmek; yoldan çevirmek
  suu bur. (suyu başka yönete çevirmek)
  attın başın bur. (atın başını çevirmek.)
  
  bura:
  1. koklamak.
  2. kokmak, koku vermek.
  3. vidalamak, vida ile mıhlamak, bükerek sıkıştırmak.
  saat bura (saati kurmak)
  içim burap oorup turat : (midem buruyor ve ağrıyor)
  
  bural: burmalı olmak; yılankavi olmak; vida ile mıhlanmış olmak, bükerek pekiştirilmiş olmak.
  boporoz tütünün buraltıp : (ağzından) sigara dumanını savurarak çıkarmak.
  
  burama burmalı: vida, burgu, şişeaçar, tirbuşon (tire-bouchon).
  burana:
  1. direk
  2. kule
  buran kıvrılma: kırıtma.
  cılanday buran taştayt. (yılan gibi kıvrılıyor)
  cılanday burañ bel. (ince ve bükülgen bel)
  
  buranda:
  1. kıvranmak, yılankavi olmak.
  2. yapmacık, düzme hareketlerde bulunmak. (kıvırmak) "mec."
  
  burat: büktürmek, burdurma, buram buram (toz, duman) çıkarmak.
  burganak; kar kasırgası, burgaç.
  burganakta- kasırga yapmak.
  burganaktap kar caadı. (kar yağdı ve kasırga yaptı)
  
  burgu: buram buram yükselmek (duman hakkında).
  burgu: buran buram toz kopararak koşturmak, (atı) dörtnala koşturmak.
  burguyla: dörtnala koşmak. (toz bulutunun bükülmesi nedeniyle)
  burkak tipi. (kar kasırgası)
  
  burkura:
  1- buram buram çıkmak, yükselmek (duman, toz hakkında)
  2. acı acı ağlamak, yüksek sesle gözyaşları dökmek. (mec.)
  
  burkurak burkurak cıttuuk (kuvvetli koku dağıtan, pek fazla kokan; güzel kokulu)
  tütün burtuldayt : duman buram buram çıkıyor.
  burkuat- et. burkura-dan; makorkeni burkuratıp sorup alıştı : (mahorka denilen kaba tütünü) buram buram duman çıkararak çekiyorlardı.
  burma burmalı, burma; burma köz : işveli nazarlar atan kadın, göz atan kadın.
  burma moyun (bir kuş adıdır): burma boyun.
  
  burmala: burma şeklinde hareket ettirmek; döndürmek.
  burmaloo: bükmek, burmak.
  burmalooçu: bükücü, burucu.
  buroo: bükme, burma, vidalama.
  
  bursat: zaman, vakit.
  bursatka kelbey üzüldü (vakitsiz öldü)
  
  buruguy bükülmüş, burulmuş, burmalı.
  buruksu: güzel koku neşretmek, güzel kokmak.
  burul: dönmek.
  buruldap kara koyuu kök tütündör buralıp kalıp barat.
  (kara, koyu mavi duman buram buram çıkıyor, yükseliyor- duman kıvrıla kıvrıla- burula burula çıkıyor.)
  mıltıktın tütünü buruldap sozuldu : tüfeğin dumanı burularak-kıvrılarak uzadı.
  
  buruluş:
  1. dönüş; (yol, sokak veya ırmağın döndüğü yer)
  2. buhran, dönüm noktası.
  
  buruş:
  1. çevirme, dönüş.
  buruş cür: dolambaçlı yoldan gitmek, yürümek.
  buruuçu: burcu, çevirici, döndürücü.
  buruy: bükülmek, burulmak, burmalı olmak.