cevdet bey

• enver pasa'nin kayinbiraderidir.
  
  iki şey ile meşhurdur: (1) 1915'in ilk yarısında yaptığı van valiliği, ve sonrasında (2) güneydoğuda kurduğu kasap taburları ile gerçekleştirdiği hıristiyan katliamları. (bkz: kasap taburu/@derinsular)
  
  tema:
  (bkz: ermeni soykırımı/@derinsular)
• (bkz: cevdet bey baklava)
• enver paşa'nın bacanağı ve said-i nursi'nin hem arkadaşı hem de eski talebesi olan cevdet, emrindeki kasap taburuna ilaveten kendisine başkale nalbantçısı lakabını verdiren bir özelliğe sahipti: yakaladığı ermenilerin ayak tabanlarına nal çaktırıyordu.
  
  cevdet bey'den nikos kazancakis'in zorba'sına geçelim: " kürtler, bir papazla bir öğretmen yakalayıp katırlar gibi nallamışlar." nikos kazancakis, zorba, can yayınları, s. 170.
  ayrıca bkz. fırat aydınkaya, "said nursi, ermeniler ve 1915", birikim dergisi, mayıs/haziran 2018, s. 149.
• tarihteki cevdet bey dışında, oğullarının babası olan cevdet bey'dir aynı zamanda.
  
  (bkz: cevdet bey ve oğulları)
• babası kula da memurluk yaparken, hastlanan annesini tedavi ettirmek isteyen babanın tayini onaylanmayınca istifa ederek istanbul’a göçen, büyük abisi askeri tabip olan, aynı sene içinde babasını kaybedince, oduncu dükkanının ve annesinin bakımı kendine kalan, işleri büyütmek için dükkanı taşıdığı sene de annesi ölen, cevdet bey ve oğulları kitabının ana karakteri.